Ze is specialist ouderengeneeskunde, heeft twee jonge kinderen en kreeg het daarnaast ook nog eens voor elkaar om De Klimaat Dokter op te richten, een initiatief dat onlangs beloond werd met een dertigste plaats in de Trouw Duurzame 100. Anne Roosendaal was erbij tijdens de feestelijke bekendmaking in Pakhuis De Zwijger. We spreken elkaar de volgende ochtend wat uitgebreider.
Dat was een mooi feestje hè, gisteren? Hoe heb jij de avond ervaren?
“Ik vond het hartverwarmend om te zien hoe er in alle hoeken van de samenleving initiatieven bestaan om de wereld een beetje beter te maken. Dat maakt het net wat makkelijker om hoop te houden.”
Geweldig ook dat er zoveel initiatieven in de Duurzame 100 staan die op de een of andere manier gelinkt zijn aan KlimaatGesprekken. Jij doorliep ruim een jaar geleden de klimaatcoachtraining, samen met je collega Florian. Is hij nog betrokken bij De Klimaat Dokter?
“We zijn tijdens onze opleiding met z’n vieren begonnen met De Klimaat Dokter: Florian Huiskes, Esther Lugten, Dagmar Keizer en ik. Esther en Dagmar zijn zich na hun afstuderen op hun specialisme gaan richten; Florian koos er na zijn gezinsuitbreiding voor om dat ook te doen. Dus nu trek ik de kar. Covid heeft dat mogelijk gemaakt.”
Corona? Hoe bedoel je?
“Haha, ja, ik heb ook twee jonge kinderen. Toen we met De Klimaat Dokter begonnen, werkte ik drie dagen per week. Daarnaast had ik elke week één dag opleiding en één dag dienst. Dat is alles bij elkaar best veel. Maar in de periode van de lockdowns hadden we bijna geen sociaal leven: geen afspraken, geen uitstapjes. Daardoor had ik in de avonduren de tijd om een groen netwerk op te bouwen. En nu ik mijn specialistenopleiding heb afgerond, gebruik ik de dag die vrijgekomen is voor het verzorgen van lezingen en nascholingsdagen. Plus één avond in de week.”
Wat voor nascholingsdagen zijn dat?
“Dat is een eendaagse cursus voor artsen, helemaal gericht op klimaat en zorg. Die heb ik zelf ontwikkeld, samen met mijn praktijkmanager, die al ervaring had met het verduurzamen van praktijken. Tijdens mijn opleiding had ik het een en ander geleerd over het inrichten en vormgeven van lessen.”
De klimaatcoachtraining was voor jou bedoeld als input voor de ontwikkeling van deze nascholingsdagen. Wat heb je uit onze training meegenomen wat je ook echt kon toepassen?
“Heel praktisch vooral de verschillende werkvormen, om een mooi afwisselende dag mee te kunnen samenstellen. En ik heb zeker ook wat gehad aan de inzichten uit de klimaatpsychologie die je tijdens de coachtraining meekrijgt. Ik zie artsen vaak vastlopen die wel willen, maar niet weten hoe ze hun collega’s mee moeten krijgen. Daarvoor geven de gesprekstechnieken van KlimaatGesprekken goede handreikingen.”
Oefen je daar ook mee tijdens jouw nascholingsdag?
“Nee, dat hoeft niet, merk ik. Veel tools hebben artsen al in huis doordat ze tijdens hun opleiding bijvoorbeeld getraind worden in het voeren van slechtnieuwsgesprekken. Ook daarin moet je goed luisteren, begrip hebben voor wat de situatie losmaakt, motiverende gesprekstechnieken toepassen… Je weet als arts dondersgoed hoe dat allemaal moet, je moet alleen de link even leggen naar gesprekken over klimaat.”
Wat is je nog meer bijgebleven van de training?
“Ik vond het heel nuttig om erbij stil te staan hoe ik me zelf verhoud tot de klimaatcrisis. Waar ik voorheen af en toe overvallen kon worden door een gevoel van ‘Wat maakt het nou uit wat ik in mijn eentje doe?’, zit ik nu veel meer op ‘Ik ga niet afwachten, ik ga NU doen wat ik kan’. Ik maakte het mezelf af en toe wat te gemakkelijk. Ik blijf steeds op zoek naar de volgende stap die niet al te veel moeite kost. Wanneer je dan op een gegeven moment terugkijkt, dan zie je dat al die relatief eenvoudige stappen samen toch een groot verschil maken. Je moet gewoon niet te snel denken: zo is het wel goed.”
Is De Klimaat Dokter de eerste die duurzaamheid in de zorg aankaart?
“Zeker niet! Er gebeurt al een heleboel op dat vlak. Al deze initiatieven zijn nu ondergebracht in de Groene Zorg Alliantie. Daardoor hoeven we niet allemaal opnieuw het wiel aan te vinden en vormen we één stem richting de politiek.”
Dat klinkt al best goed georganiseerd. Welke rol speelt De Klimaat Dokter in dit geheel?
“Ik wil artsen verleiden om zelf stappen te zetten richting een duurzamere praktijk. Op de website van De Klimaat Dokter geef ik tips, informatie en laat ik andere dokters vertellen hoe zij duurzaamheid in hun praktijk en hun leven vormgeven. Daarvoor heb ik collega’s geïnterviewd; daar heb ik een aantal podcasts van gemaakt. Dankzij Covid kon ik daar vrij veel tijd in steken, destijds. Maar zo langzamerhand zou ik mezelf daar wel wat meer tussenuit willen gaan halen. Ik vraag nu aan artsen die ik tijdens mijn praatjes of nascholingsdag ontmoet of ze het leuk zouden vinden om wat te schrijven voor de website. Ik zou het liefst zien dat de website zich ontwikkelt tot een online platform voor Klimaat Dokters.”
Wat kun je adviseren aan mensen die zich, net als jij, richten op de verduurzaming van hun beroepsgroep?
“Begin klein, in je eigen omgeving. Begin met motiveren, voordat je gaat vertellen hoe jij denkt dat het beter kan. En ook: vraag eerst wat de ander allemaal al dóet. Start vanuit nieuwsgierigheid, dan is het begin gelijkwaardiger en krijg je anderen makkelijker mee.”
Zou je ze de klimaatcoachtraining aanraden?
“Jazeker. Die kan ik iedereen aanraden die duurzaamheid op het werk in de portefeuille heeft en die daarbinnen, of misschien daarbuiten, praatjes en workshops rondom duurzaamheid en klimaat wil gaan geven. Je hoeft geen klimaatwetenschapper te zijn om kennis over de klimaatcrisis over te brengen. Jij bent júíst degene die binnen jouw vakgebied, hobby of expertise tot vergroening kan inspireren. Tijdens de klimaatcoachtraining leer je hoe dit gedegen en inspirerend vorm kan geven. Met hoop, humor en handelingsperspectief.”