Tekst: Tessa Kramer
Fuck. Dit ben ik (met dank aan Anabella Meijer voor de schitterende verbeelding). Ik heb weer eens niet goed opgelet en ben aan het gewicht van de wereld(problematiek) bezweken. Hoe grappig het plaatje; hoe lullig de realiteit. Ik slaap slecht, heb hartkloppingen en soms zelfs een paniekaanval of huilbui. Gesprekken komen niet bij me binnen. Ik ben er wel, probeer ook wel te luisteren, maar het lukt me niet. Mijn hoofd en hart zijn te druk met zorgen.
Overspannen, klimaatdepressie, winterdip. Geen idee hoe dit te noemen. Ook niet hoe er weer af te komen. Ik besluit om dit maar even te laten gebeuren. Te doorvoelen. Rationeel kan ik verklaren hoe het zover heeft kunnen komen. Maar wel pas achteraf. Ik maak me zorgen om de wereld waar we in leven en ik ben even de balans kwijt. De balans die er aan de ene kant voor zorgt dat ik voldoende urgentie voel om het mijn kracht, mijn drijfveer te laten zijn, maar me er aan de andere kant voor behoed erin te verdrinken. Ik ben, kortom, uit balans.
Een klimaatdepressie? Ik?
Ik vertel erover, maar vind in mijn omgeving niet veel herkenning. Dat maakt het er niet beter op, want ik voel me onbegrepen en alleen. Behalve in mijn KlimaatGesprekken-omgeving. Bijzonder warme reacties, maar bij mezelf komt steeds een streng stemmetje: ‘Het kan toch niet zo zijn dat ik, als klimaatcoach, als bestuurslid, onderuit ga? Een klimaatdepressie? Ik heb toch alles goed verwerkt, aan de hand van de processen in de KG groep?’
Op het toppunt van mijn slecht voelen, krijg ik steun van mijn klimaatje. Ze geeft geen goedbedoelde adviezen, maar stelt mij een vraag: ‘Hoe ben je eerder met deze gevoelens omgegaan? Hoe is het je toen gelukt om de balans weer terug te krijgen?’ En ze tipt me de ontwikkelworkshop ‘bevorderen van positieve emoties (vanuit de boeddhistische wijsheidtraditie)’.
Continue proces
Ik heb tot op de dag van de ontwikkelworkshop alleen nog maar thuisgezeten, heerlijk in mijn cocon. Eigenlijk komt de workshop ‘te vroeg’ om me al in de openheid te vertonen, maar tegelijkertijd weet ik: dit kan nooit méér relevant zijn dan nu.
Ik ga erheen, op mijn kwetsbaarst, want stel dat ik emotioneel word? Dat moment laat niet lang op zich wachten. Door wat pech onderweg kom ik 20 minuten te laat binnen en bij de vraag waarom ik hier ben, breek ik al.
Veel herkenning, waardering en gesprekken en inzichten zonder oordeel later, voel ik dat het er mag zijn en dat een deel van mij ondanks mijn kennis en vertrouwen toch nog vindt van niet. En dat juist dat mij ervan weerhoudt om het te doorvoelen en doorleven. Nu kan ik het er laten zijn, weet ik dat dit proces dat in gang is gezet niet iets is wat je doorloopt en wat vervolgens ‘klaar’ is. Het is een proces waarbij je steeds weer opnieuw enorm geraakt kan zijn door wat er allemaal op ons af komt.
Ik luister naar podcasts over dit soort gevoelens met Rosemary Randall, de oprichtster van Carbon Conversations, en Manu Busschots, die haar ideeën als KlimaatGesprekken in Nederland lanceerde. Echt een aanrader! Wat zij zeggen: je besluit iets in de ogen te kijken, iets aan te gaan, waar de meeste mensen uit zelfbescherming van wegkijken. Je besluit dapper te zijn en een onderdeel te willen zijn van de oplossing. Dat brengt met zich mee dat je het proces start richting acceptatie van de nieuwe werkelijkheid en daar moet je je opnieuw toe verhouden. Daar hoort ook rouw bij.
Vertrouwen
Ik deel mijn verhaal omdat ik niet wil dat we ons schamen voor depressieve gevoelens rondom klimaat of dat het taboe-onderwerp is. Er is reële angst, reëel verdriet. Ik wil dat iedereen de ruimte voelt om heen en weer te schieten in zijn of haar proces en dat niemand zich daarin alleen hoeft te voelen.
Ik neem mensen in mijn omgeving nu veel meer mee in mijn gevoel. Hoewel ze het niet direct snappen, willen ze het wel leren begrijpen. Daarvoor is het nodig dat ik meer uitleg geef over hoe het voor mij voelt. En dat maakt een wereld van verschil. Ik heb vertrouwen in mijn proces, ik voel dat ik leer en ik weet: binnen no time til ik die aardbol weer boven mijn hoofd.
Vanaf nu gaat klimaatvriendelijk leven wat mij betreft niet meer alleen over de keuzes die wij maken, maar ook om liefdevolle vriendelijkheid en aandacht (Metta, in boeddhistische termen) voor jezelf en anderen in de volle breedte van dit thema.