Weet jij ze nog: je groene goede voornemens waarmee je monter het jaar 2020 instapte? Hoe lang wist je ze vol te houden? Hielden ze eind januari nog stand? En toen we ons ineens in die bizarre nieuwe werkelijkheid bevonden, waren ze toen al zo ingebakken dat je er niet meer over nadacht, of sneuvelden ze alsnog?
Onlangs sprak ik een vriendin. Ze maakt zich zorgen om de klimaatontwrichting en ziet dat we het over een andere boeg moeten gooien. Maar ze is huisarts. Ze heeft zich dit jaar een slag in de rondte gewerkt voor haar patiënten en zichzelf ternauwernood op de been gehouden. En nu voelt ze zich schuldig omdat ze niet eens de puf meer heeft om zelf boodschappen te doen, en maaltijdboxen laat bezorgen. Met een busje. Waarmee ze dus extra CO2-uitstoot veroorzaakt.
Klimaatspagaat
Misschien herken je dat wel: dat schuldgevoel omdat je jezelf teleurstelt. Je zit in een klimaatspagaat: je weet dat iets de klimaatverandering in de hand werkt, maar doet het toch. Schrale troost: iedereen kent z’n klimaatspagaat. En hoe vervelend ook, er schuilt ook iets moois in. Het wijst je op je dromen, je verlangens, je idealen. Alleen voelen die nu zo onbereikbaar. Hoe ga je daarmee om?
Vergelijk jezelf met jezelf
Wat helpt, is de afspraak dat je je wél door anderen mag laten inspireren, maar je niet aan hen hoeft te spiegelen. We lopen allemaal ons eigen pad. Stap voor stap. Oftewel: vergelijk jezelf niet met anderen, maar met jezelf. Hoe snel je vooruitkomt, hangt af van de situatie waarin je zit en de energie die je hebt. Het is niet gek als je dit jaar minder ver bent gekomen dan je gehoopt had.
Schuldgevoel als wegwijzer
Hopelijk kun je daarmee een deel van het schuldgevoel van je afschudden. Zie het resterende schuldgevoel als een wegwijzer. Wat is de achterliggende droom, waar verlang je naar? Welk rapportcijfer geef je jezelf voor hoe je het nu doet: een zesje misschien?
Je zou daar misschien het liefst een 7 of 8 van maken, maar als die stap voor nu te groot is, bedenk dan of je het alvast kunt opkrikken naar een 6+ of 6,5.
Denk ook out of the box: misschien heb nu even je geen tijd of energie om je eigen gewoonten aan te passen, maar kun je wel initiatieven ondersteunen door bijvoorbeeld petities te ondertekenen of een donatie te doen.
Misschien lukt het nu even niet, maar kun je wel…
Ik geef je een paar voorbeelden om je op weg te helpen.
Misschien lukt het nu even niet om op de fiets verpakkingsvrij je vegan boodschappen in huis te halen, maar kun je wel (om en om) een vegetarische maaltijdbox of afhaalmaaltijd bestellen.
Misschien lukt het nu even niet om de dagen door te komen zonder chocola, maar lukt het wel om te kiezen voor een merk dat actief bijdraagt aan een eerlijkere en toekomstbestendigere keten.
Misschien lukt het nu even niet om het kaasplankje met glaasje wijn te laten, maar kun je wel kiezen voor een Duits of Frans wijntje, dat minder voedselkilometers heeft gemaakt dan de varianten uit bijvoorbeeld Australië, Zuid-Afrika of Chili.
Misschien lukt het nu even niet om het bingewatchen te laten en je te verdiepen in een low-impacthobby, maar kun je wel lid worden van omroep Groen, ‘de eerste omroep die de Aarde zendtijd wil geven’, en zo indirect bijdragen aan meer bewustwording over de klimaatverandering.
Misschien lukt het nu even niet om de tuin om te toveren tot een zelfvoorzienend voedselbos of groen paradijs voor bijen en vlinders, maar kun je familie en vrienden met kerst wel een boom, een stukje kruidenrijk grasland of een lidmaatschap van Land van Ons cadeau doen. Zo draag je toch je steentje bij aan vergroening van het landschap en meer biodiversiteit.
Misschien lukt het nu even niet om de auto de deur uit te doen, maar kun je je wel aan de maximum snelheid houden en het nieuwe rijden toepassen.
Misschien lukt het nu even niet om je huis te isoleren en compleet van het gas af te gaan, maar kun je wel in een verloren uurtje radiatorfolie plakken of overstappen naar een écht groene energieleverancier.
En misschien lukt zelfs dát nu allemaal even niet, maar kun je wel in een goed gesprek met een vriend(in) kwijt dat je je zorgen maakt over het klimaat en dat je het gevoel hebt dat je tekortschiet. Zodat je je gezien voelt, je je hart kunt luchten en je zorgen kunt onderzoeken. Wie weet ontstaat er dan als vanzelf toch nog een klein beetje ruimte.