Mensen in de groene bubbel hoef je niet te overtuigen van de impact van vliegen. Die is altijd groter dan je denkt. Babette Porcelijn geeft daar goeie en verhelderende voorbeelden van. Vliegvakanties, vinden wij als zelfbenoemde ridders van de leefbare aarde, kunnen niet meer. Gelukkig doet het Schipholpersoneel tegenwoordig hard zijn best om dat breder aannemelijk te maken. Een vergelijking.
Over ruim een week gaan mijn man en ik op vakantie naar Corsica. Best een uitdaging zonder vliegtuig: eerst met de trein naar Toulon in Zuid-Frankrijk, daarna met de boot naar Ajaccio. Als alles meezit negen uur treinen en zes uur varen. Daar moet je zin in hebben. Maar gelukkig hebben we dat. Lekker dik boek mee en helemaal zen naar het verglijdende landschap kijken, zo stellen we het ons voor. Geluk is óók de reis, niet alleen de bestemming, toch? En ons belangrijkste argument: een treinreis stoot (volgens Milieu Centraal) zeven tot elf keer minder broeikasgassen uit dan een vliegtuig.
Toch kon ik niet nalaten om even te googelen hoe lang je voor dit traject onderweg bent met het vliegtuig. Eén tussenstop meegerekend, is dat vier uur. Maar dat was, moet ik erbij vermelden, nog vóór de opstand van de onderbetaalde en overwerkte Schipholmedewerkers. Nu sta je als passagier urenlang op elkaar gepakt in eindeloze rijen die niet bewegen. Mensen vallen flauw, krijgen een kort lontje, gaan duwen en trekken. “Het is haast mensonterend”, hoorde ik van een teleurgestelde collega. Zij bleek zelf na zeven uur wachten haar vliegtuig alsnog gemist te hebben. Zo krijgt slow traveling ineens en heel andere betekenis.
Prijsvergelijking
De prijs dan. Daar hadden we het nog niet over gehad. Ik heb begin april geboekt, dat maakt het relatief betaalbaar. Om precies te zijn: 685 euro voor een treinretour voor twee personen. Daar komt dan nog 235 euro bij voor de boot. Retour, twee personen, zonder hut, want overdag. Om ’s morgens in alle vroegte aan boord te kunnen, overnachten we in Toulon, in Zuid-Frankrijk. Dat kan je zo duur maken als je wilt, maar de goedkoopste overnachting die ik kon vinden op database Booking is 52 euro voor twee personen. Dus alles bij elkaar: zeg 1000 euro.
De goedkoopste vliegticket die ik nu online zie staan voor een retourtje Corsica is 220 euro. Maal twee, is 440. Minder dan de helft. Daar komen dan waarschijnlijk nog allerlei instinkertjes bij als bagagekosten, voetruimtekosten en uit-het-raam-kijkkosten, maar wanneer ik in april vliegtickets had geboekt, zouden die prijzen waarschijnlijk een stuk lager liggen.
Vandaar dat het personeel voor een hongerloontje lange diensten moet draaien. Die prijzen zijn gewoon niet realistisch. Niet qua mens, niet qua planeet. En wat te denken van al die miljarden aan belastinggeld die de regering keer op keer op keer in ‘onze nationale trots’ Air France-KLM denkt te moeten stoppen? Misschien niet verkeerd om dat ook eens hoofdelijk om te slaan, inclusief de miljoenenbonus van topman Ben Smith. Vermoedelijk kunnen we ons dan per gezin eigenaar noemen van een half vliegtuig.
Moderne-mensen-perspectief
Kortom: vliegen lijkt veel goedkoper en stukken sneller, maar dat klopt allebei niet. Net als dat het niet klopt dat we 1000 euro duur en twee reisdagen lang vinden voor een ‘tripje’ naar Corsica. We hebben geleidelijk een lichtelijk doorgeschoten gevoel gekregen voor wat kan en mag en mogelijk is. Want laten we wel wezen: ook met de trein leg je tegenwoordig een mega-afstand af in korte tijd. Corsica ligt 838,71 kilometer verwijderd van mijn woonplaats Haarlem. Een gigantisch eind weg! Dat vergeten we, omdat we alle mogelijke middelen hebben om zo’n bestemming binnen handbereik te brengen. We own this planet, dat gevoel.
Dat was wel even anders in, zeg, de tijd van de kruistochten. Dan ging je te voet op sandalen zonder voetbed en gehuld in een ruwe pij de Alpen over naar Rome. ‘Luxe’ betekende toen een kar met een ezel ervoor en als je geluk had wat reisproviand in de vorm van een klont reuzel en een varkensblaas met zelf gebrouwen bietenbier. Achter elke struik lag een rover; overnachten was een kwestie van in elkaar zakken, de pij over je hoofd trekken en hopen dat je de nacht zou overleven.
Oké, misschien niet een heel relevante of realistische vergelijking, maar vooral bedoeld als tegenwicht voor ons ultraverwende moderne-mensen-perspectief. Vakantie op Corsica is geen recht, maar een bizar voorrecht. Wat zouden we dan gaan miepen over een reistijd van vijftien uur, of een prijs die ook door de helft kan? Niet toch? We gaan gewoon genieten. Als we niet te veel aan de oorlog en honger om de hoek denken.