tekst Lia van Strien
‘Ik ga in een maand lang vegetarisch eten.’ ‘Ik heb besloten een jaar lang niets nieuws te kopen.’ ‘Ik pak vanaf nu voor ritjes onder de 15 km de fiets in plaats van de auto.’ Je wilt je CO2-uitstoot verminderen en hebt allerlei goede groene voornemens. Helaas verzanden goede voornemens vaak maar al te snel. Hoe help je jezelf om ze vol te houden tot ze ingesleten gewoonten zijn geworden?
Hou het uiteindelijke doel voor ogen. Je wilt je voetafdruk met bijvoorbeeld 10% verkleinen. Waarom precies? Probeer dat voor jezelf te formuleren. Omdat je je zorgen maakt om de klimaatverandering en bijvoorbeeld hoopt op een min of meer zorgeloze toekomst, voor jezelf en je (klein)kinderen. Door het in een breder perspectief te zetten, weet je waarvoor je het doet.
Je groene voornemens zijn subdoelen: manieren om het uiteindelijke doel te behalen. Blijkt dat een voornemen (nog) niet lukt, dan zoek je gewoon een manier die wel bij je past om toch op die 10% kleinere voetafdruk uit te komen.
Formuleer je voornemens (je subdoelen) als concrete acties, die bovendien passen bij je agenda. Een duidelijk voornemen is makkelijker uit te voeren dan iets vaags. ‘Ik ga vaker op de fiets’ is vrijblijvender dan ‘ik ga elke maandag op de fiets naar mijn werk’.
Deel grote veranderingen op in kleine stappen. Soms wil je wel, maar hik je ergens tegenaan omdat het zo’n grote stap is. Deel het dan op en smeer de verandering uit over langere tijd. Wil je vegetariër worden, maar voelt koken als corvee? Begin dan met één nieuw recept per week op een dag dat je niet tot vijf uur werkt. En maak het jezelf niet te moeilijk: het is misschien niets anders dan het gehakt in een bolognesesaus door vegagehakt te vervangen.
Hou je voornemens niet voor jezelf. Laat anderen weten wat je wilt bereiken en vraag ze je te helpen. Misschien mag je een vriend(in) bellen voor bemoediging als het je even zwaar valt? Misschien wil er iemand aansluiten, zodat je het samen kunt doen?
Focus je gedurende een bepaalde periode op één verandering. Grote stappen zijn ook behapbaar te maken door ze niet meteen voor de eeuwigheid te zetten. Maak er een challenge van met een vooraf bepaalde looptijd, dan kun je nadien de balans opmaken: wat werkt wel, wat niet. Wat neem ik mee, wat (nu nog) niet.
Sluit je aan bij een bestaande challenge en sla meerdere vliegen in één klap. Als het zichtbaar is hoeveel mensen bereid zijn stappen te zetten, creëert dat draagvlak voor het nieuwe normaal. Maar het voelt ook als een steuntje in de rug als je weet dat je niet de enige bent die worstelt met een bepaalde uitdaging. Veel challenges bieden online een platform waarop je ervaringen met anderen kunt uitwisselen. Of je krijgt dagelijks of wekelijks tips en trics. Zo’n challenge biedt gedurende bijvoorbeeld een maand een focuspunt, en laat dat nou ongeveer de periode zijn die nodig is om aan een nieuwe gewoonte te wennen. Onder aan deze blog vind je een aantal challenges rond de grote klimaatklappers.
En als ik wel wil, maar mijn gezin niet?
Ja, leuk hoor, al die groene voornemens, maar als je niet alleen woont, moet je met meer mensen dan jezelf rekening houden en da’s soms een hele klus. Herkenbaar?
Ik wilde vorig jaar januari meedoen aan de VeganChallenge, maar mijn vriend had zo zijn twijfels. We eten thuis vegetarisch hoewel híj geen vegetariër is, de verwarming staat eigenlijk nooit hoger dan 18°, we gaan nooit op vliegvakantie, kopen zelden iets puur ‘voor de leuk’… Moest er nou echt nóg iets bij? De regels werden: 1) ik dring niets op, 2) ik doe wat kan, maar ga er niet spastisch over doen en 3) ik zorg dat het eten lekker is. Nu zorg ik voor de boodschappen en het eten, dus dat eerste gebeurde onherroepelijk toch een beetje. Maar deze insteek hield het gezellig. Ik deed niet moeilijk over wat kaas op tafel voor over de risotto, vegetarische speckjes bij stamppot, op verzoek af en toe een eitje van de kippen van de buurvrouw of een boterkoek bij een verjaardag… Uiteindelijk zijn we zonder dat het ‘pijn’ deed afgelopen jaar steeds minder zuivel gaan eten en zitten ook mijn huisgenoten nu op mínstens half zo veel. Kortom: geef je gezin de ruimte om te wennen en zorg voor een positieve noot (in dit geval: lekker eten). Met een beetje geluk veranderen ze gaandeweg met je mee.
Hulp bij klimaatklappers: een aantal georganiseerde challenges als steuntje in de rug:
De Veggiechallenge – voor als je vaker vegetarisch wilt eten.
Duur: 30 dagen
Wanneer: te starten op elk willekeurig moment
Aantal deelnemers: tot nu toe ruim 135.000
De Veganchallenge – voor als je vaker veganistisch wilt eten.
Duur: 30 dagen
Wanneer: te starten op elk willekeurig moment
Aantal deelnemers: tot nu toe ruim 53.000
Flightfree NL – voor als je schoner wilt reizen
Duur: tot eind 2020
Wanneer: inschrijven kan op elk moment
Aantal deelnemers: tot nu toe ruim 23.000 wereldwijd
Slow Fashion Season – voor als je eigenlijk wel genoeg in de kast hebt hangen
Duur: 3 maanden
Wanneer: 21 juni – 21 september
Aantal deelnemers: vorig jaar ruim 14000 deelnemers wereldwijd
Buy Nothing New-month – voor als je wilt ontdekken wat je echt nodig hebt
Duur: 1 maand
Wanneer: oktober
Waar: een Australische organisatie. Maar niets kopen kun je overal doen, dus wat let je om je aan te sluiten?